Hiç düşündünüz mü, günlük hayatımızda tarifsiz bir önemi olan ellerimizin başına bir şey gelse nelerden yoksun kalabileceğimizi? Örneğin bir başparmak yokluğunda, günlük ihtiyaçlarımızın yüzde 70’ini kendi başımıza halledemeyeceğimizi! Ayakkabı bağcığını bağlayamamaktan tırnak kesmeye dek başkasına bağımlı hale gelebileceğimizi… Ellerimizin aynı zamanda özgürlüğümüz anlamına geldiğini belirten Acıbadem Fulya Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Prof. Dr. Aydın Yücetürk, “Ellerimiz gün içerisinde en çok kullandığımız organımız olduğundan kaza ve yaralanmalarıyla da çok sık karşılaşıyoruz. Kol ve önkolda toplam üç kemik bulunurken, sadece tek bir elde toplam 27 kemik var ve bunlar kaslar, bağlar ve tendonlarca birbirine sıkıca tutunuyorlar. Ellerimizin değerini onlara bir zarar gelmeden hatırlamalı ve elleri tehdit eden, özellikle geri dönüşü olmayacak risklere karşı dikkatli olmalıyız” diyor. Prof. Dr. Aydın Yücetürk, parmaktaki yüzükten kavanoz kapağına dek ellerimizi en sık tehdit eden 8 riski anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Kaygan zemin
Gerek evde gerekse dışarıda kaygan bir zemine basma veya bir yere takılma sonucunda oluşan düşmelerde el bileği kırıkları sık görülüyor. Özellikle yaşlıların tedavisinde bazı zorluklar ortaya çıkabiliyor. Düşme sonucu el bileğiniz zarar gördüyse hemen hastaneye gitmelisiniz. Kırığın şiddetine, tipine ve parçalanma derecesine göre birçok yöntemle tedavi edilebiliyor. İyileşme süreci ortalama 6 ile 8 hafta sürüyor.
Bıçak kesmesi
Bıçak kesiği de en sık görülen yaralanmalardan. Parmaklarda veya elde meydana gelen kesilerde sadece deri kesilebileceği gibi damar, sinir, tendon ya da bağlar da kesilebiliyor. Şiddetli bir kanama durumunda ilk olarak o bölgeye temiz bir bezle basınç yaparak kanamayı durdurun ve bir an önce en yakın sağlık kuruluşuna gidin. Acil servise gittiğinizde kesiğin oluştuğu ortam ve ne keserken olduğuyla ilgili bilgi verin. Ayrıca en son tetanoz aşısı yapılma tarihiniz de önemli olduğundan mutlaka belirtin. Örneğin limon keserken meydana gelen kesilerde; bıçakta mikrobik ajan olmayacağı için enfeksiyon riski çok düşük oluyor. Ancak et ve et ürünleri kesilirken meydana gelen kesilerde enfeksiyon oranı da yüksek olacağından tedavide antibiyotik gerekiyor. Eğer yaralanma ufak bir kesiden oluşuyorsa hemen suyla yıkayın ve antiseptik solüsyonlarla temizleyin, eğer kesiye dikiş atılması gerekiyorsa da hemen bir acil servise müracaat edin.
Yanık
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Aydın Yücetürk “Mutfakta iş yaparken ufak yanıkların oluşması durumunda elinizi soğuk suya tutmaktan antibiyotikli pomat sürmeye dek değişik yöntemlerle tedavi edebilirsiniz. Ama derin yanıkların muhakkak hastanede bir uzman tarafından tedavi edilmesi gerekir” diyor.
Yüzüğün takılması
Yüzük, elde dikkat edilmesi gereken, tehlikeli olabilen bir aksesuar. Küçük bir dikkatsizlikte bile yüzüğün bir yere takılması sonrası parmakta kopma meydana gelebiliyor. Bu durumda hemen parmak kopma bölgesine temiz bir bezle basınç yapılarak kanama durdurulmalı. Ellerdeki bütün yüzükler, el şişmesi riski nedeniyle hemen çıkarılmalı. Ayrıca kopmuş parça delik olmayan bir naylon torba içine konulmalı, bu naylon torba ise buzlu su içerisine atılmalı. Buzların hareket halinde olduğu, yarısı su yarısı buz şeklinde ayarlanmalı. Parmağın kopmuş parçası kesinlikle doğrudan buzla temas ettirilmemeli. Çünkü bu durum buz yanığına neden oluyor ve kopmuş parçanın dikilebilirliğini ortadan kaldırıyor. Ardından hiç vakit kaybetmeden en yakın hastaneye gitmek yerine 112 acil servis aranmalı. Böylece 112 acil servis, kopan parmağın hangi hastanelerde tedavi edilebileceği konusunda organize olarak vakit kaybetmenize engel olacaktır. Kopmuş parmağın soğutulmuş haliyle en geç 8 saat içinde dikilmesi gerektiğinden vakit kısa ve çok büyük önem taşıyor.
Blender
Mutfakta blenderi temizlerken bir anlık dikkatsizliğiniz sonucunda parmak ucunuzda yaralanma veya kopma meydana gelebilir. Eğer tırnağın büyümesi ve uzamasını sağlayan bölümde bir yaralanma meydana gelmişse tedavi edilmediğinde ileride tırnak deformasyonlarına neden olabiliyor. Bu nedenle hastaneye gitmekte fayda var. Ufak da olsa bazı parçalar kopmuş ise yanınızda hastaneye götürmeniz yararlı olabilir.
Sıkışmış kavanoz kapağı
Özellikle sıkışmış kavanoz kapağını açmaya zorlamak, ellerimizi en sık tehdit eden risklerden biri. Zararsız gibi görülebilen bu davranış, elde bağ yaralanmalarına neden olabiliyor. Bağ yaralanması en çok da başparmakta görülüyor. Başparmağın bir yere takılması sonucunda parmak kökündeki bağlarda meydana gelen kopmalar da en sık görülen yaralanmalardan. Bu tür durumlarda bazı ilaç tedavileri ve duruma göre atel tedavileri uygulanırken çok önemli bağlar yırtıldıysa bunların ayrıca cerrahi olarak tedavisi gerekebiliyor.
Cam kesileri
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Aydın Yücetürk “Cam kesileri de sık görülen yaralanmalardan biridir. Kesi sonrası fışkırır tarzda ve kırmızı renkte kanama olması arter yaralanması belirtisi olup temiz bir bezle yara bölgesine bası yapılıp en yakın acil servise başvurmak gerekir. Kesiyi takiben elde parmaklarda duyu kaybı gelişmesi sinir yaralanması bulgusudur. El ve el bileği bölgesi, kesiler sonrası parmaklarda veya el bileğinde hareket kaybı olması kas veya tendon kesisine işaret eder. Dirsek bölgesi üstünde kesilerde hem duyu kaybı hem de hareket kaybı sinir yaralanmasının diğer bir bulgusudur. Cam kesileri sonrası bunların hepsi bir arada olabilir. En yakın sağlık kuruluşuna müracaat etmek gerekir” diyor.
Çekiçle yaralama
Parmak ucuna çekiçle darbe sonrası oluşan tırnak altı kanama, tırnak yatağı alanının yüzde 25’den fazlasını kaplıyorsa hekim kontrolünde tırnakta delik açılarak steril ortamda boşaltılması gerekiyor. Gerek çekiçle darbe, gerekse bir yere sıkışma, ezilme gibi nedenlerle ortaya çıkabilen parmak kırıklarında ise şiddetli bir ağrı hissetmeniz durumunda en yakın acil servise gitmeniz şart. Tedavisi mutlaka bir hastane ortamında yapılmalı. Hastaneye gidildiğinde, kırılmış kemiklerin düzgün biçimde sarılabilmesi için çeşitli malzemelerden yapılmış destek olan atelden, alçı ve plak vida tespitlerine kadar değişik yöntemler kullanılıyor. İyileşme süresi 4 ile 6 hafta sürüyor.
✎ Mutfağınızın olmazsa olmazı her ürün Karaca’da!
