Sodyum ve klorür iyonlarından oluşan basit ama hayati bir madde olan tuz, yemeklere lezzet vermenin yanı sıra vücut sıvılarında bulunması gereken sodyumun da en önemli kaynağı. Ancak aşırı tuz tüketiminin kanserden diyabete birçok hayati hastalığa yol açtığı da bilimsel çalışmalarla kanıtlanmış durumda.
Uzmanlar, virüs salgını nedeniyle evde geçirilen pandemi günlerinde düzensiz beslenme davranışlarının da arttığını belirterek özellikle aşırı tuz tüketiminin önemli sağlık sorunlarına neden olabileceğine dikkat çekiyorlar. Peki tuz tüketiminde sağlıklı miktar ne olmalı? Vücudun ihtiyacı olan günlük miktar aşıldığında ne tür sağlık sorunları yaşanabilir?
Türkiye 3 kat fazla tuz tüketiyor
Altınbaş Üniversitesi Sağlık Hizmetleri MYO Öğr. Gör. Özlem Karagöl, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de tüketilmesi gereken günlük tuz miktarının yetişkinler için 6 g (1 silme tatlı kaşığı) ile sınırlandırıldığını belirtti. Yaşa göre tüketilmesi gereken tuz ve sodyum miktarlarının farklılık gösterdiğini ifade eden Karagöl, “Ancak ülkemizde Türkiye Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği tarafından 14 ilde 1.970 kişi üzerinde yapılan ve Türk Toplumunda Tuz Tüketimi Çalışması “SALTurk” adı verilen çalışmada, tuz tüketiminin ortalama 18 g/gün olduğu görülmüştür. Bu rakam ülkemizde günlük sağlıklı miktarın üç katı tuz tüketildiğini gösteriyor” diye konuştu.
Yaşa Göre Tüketilmesi Önerilen Günlük Tuz ve Sodyum Miktarları;
Yaş | Tuz (g) | Sodyum (mg) |
0-6 ay | <1 | <400 |
7-12 ay | 1 | 800 |
1-3 yaş | 2 | 1.200 |
4-6 yaş | 3 | 1.600 |
7-10 yaş | 5 | 2.000 |
≥11 yaş | 6 | 2.400 |
Kanser, MS, katarakt, böbrek ve kalp hastalıklarına yol açabiliyor
Tuz ile alınan sodyumun vücutta elektrolit, sıvı, asit-baz dengesinin sağlanması, normal kas hareketlerinin sürdürülmesi, sinirlerin uyarılması, kan basıncının düzenlenmesi gibi önemli işlevleri olduğunu hatırlatan Karagöl, “Ancak aşırı tuz tüketiminde ise hipertansiyon, kardiyovasküler hastalıklar, kanser, osteoporoz, obezite, böbrek hastalıkları, multiplskleroz (MS), akciğer inflamasyonu, katarakt ve diğer hastalıklar arasında ilişki olduğu bilimsel çalışmalar tarafından gösterilmiştir” diyerek aşırı tuz tüketiminin hayati sağlık riskleri oluşturabileceğine dikkat çekti.
Diğer yandan aşırı tuz kısıtlamasının olumsuz etkileri de bulunduğunu belirten Karagöl, “Tuz tüketimi ile kardiyovasküler hastalıklar arasındaki ilişkinin değerlendirildiği çalışmalarda, en düşük ve en yüksek risklerin sırasıyla 3-5 g/gün ve <3 g/gün tuz tüketimi ile oluştuğu rapor edilmiştir. Kalp hastalarında aşırı tuz kısıtlamasının ölüm riskini artırdığı düşünülmektedir” dedi. Tuzun sadece sodyumdan ibaret olmadığı, içerdiği klorun da vücudun çalışmasında önemli işlevleri olduğunu hatırlatan Özlem Karagöl, sağlıklı bireylerde yaşlara göre izin verilen miktarlarda günlük tuz tüketiminin aşılmaması gerektiğini vurguladı.
